Spring naar content

Depressie – extra informatie

Extra informatie voor patiënten

Extra informatie voor professionals

Mechanisme: hoe werkt het bewegen? 

De volgende mechanismen spelen een rol bij de positieve effecten van bewegen op depressieve klachten:

  • Het ontstaan van nieuwe verbindingen tussen zenuwcellen: dit wordt de toename van neuroplasticiteit genoemd. Dit komt onder andere door hogere concentraties van de zenuwstimulerende stof brain-derived neurotrophic factor (BDNF); 
  • Minder ontstekingsreacties: afname van proinflammatoire stoffen zoals IL-6 en TNF-alfa en toename van de anti-inflammatoire stof IL-10 in het bloed; 
  • Minder DNA- en celschade in de hersenen door afname van oxidatieve stress door schadelijke zuurstofradicalen;
  • Betere regulering van de stressreactie: wordt veroorzaakt door verminderde gevoeligheid van de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as) voor het stresshormoon cortisol. De HPA-as reguleert de fysiologische stressreactie;
  • Verhoogd niveau van dopamine, endorfine en serotonine; 
  • Depressieve mensen piekeren vaak veel, sporten kan hen afleiden van depressieve gevoelens. Bij fysieke activiteit boven een bepaald niveau komt een verhoogde concentratie endorfines vrij. Endorfines gaan pijnprikkels tegen en geven een plezierig gevoel.

Contra-indicaties en waarschuwingen

Er zijn geen contra-indicaties bekend.

Aanbevelingen voor bewegen met een depressie

Vanuit de wetenschap komt geen aangetoonde duur, intensiteit of frequentie van sporten of bewegen naar voren die specifiek geldt voor patiënten met depressie. Voor mensen met depressie kunnen daarom de algemene beweegrichtlijnen aangehouden worden.

Alle vormen van beweging hebben een positief effect op de mate van depressie, maar weerstandstraining blijkt het meest effectief. Weerstandstraining bevat spierkrachtoefeningen tegen weerstand in. Voorbeelden van weerstand zijn losse gewichten (dumbells), fitnessapparaten, elastieken banden of een kettlebell. Deze oefeningen kunnen bijvoorbeeld uitgevoerd worden in een sportschool onder begeleiding van een fitnessinstructeur of zelfstandig thuis. 

Ten slotte is het voor patiënten met een depressie is van belang om op zoek te gaan naar een vorm van bewegen die het plezier in bewegen stimuleert. Dit is afhankelijk van de persoonlijke voorkeuren van de patiënt. Het kan een teamsport of groepsactiviteit zijn, of juist individueel trainen voor een wandel- of hardloopevenement.

Bronnen