Spring naar content

Reumatoïde artritis – extra informatie

Extra informatie voor patiënten

Extra informatie voor professionals

Mechanisme: hoe werkt het bewegen? 

Beweging kan gunstige effecten hebben op moleculaire processen in het spierweefsel en kraakbeen. Dit vermindert ontstekingen en fibrose en bevordert het weefselherstel. Daarnaast blijkt dat beweging leidt tot een beschermend ontstekingsremmend effect, doordat de aanmaak van pro-inflammatoire moleculen verminderd wordt.

Contra-indicaties en waarschuwingen

  • Als de patiënt in het verleden weinig bewoog, kan hij of zij het best beginnen met bewegen onder begeleiding van een fysiotherapeut of fitnesstrainer, die getraind is in het begeleiden van mensen met een vorm van reuma. 
  • Overleg eerst met de behandelend arts indien er sprake is van warme en gezwollen gewrichten, acute opvlamming van RA of plotselinge toename van klachten. 
  • Indien pijnklachten in het gewricht toenemen na het sporten of bewegen en langer dan twee uur aanhouden, wordt geadviseerd om een hersteldag in te lassen. Bij intensieve spierkrachttraining geldt een herstelduur van 48 uur.
  • Verder zijn er absolute contra-indicaties in de volgende situaties:
    • Koorts;
    • Wervelfractuur;
    • Artrogene instabiliteit van de cervicale wervelkolom;
    • Recente peesruptuur.

Aanbevelingen voor bewegen met RA

Algemeen
De European League Against Rheumatism (EULAR) en KNGF raden mensen met RA aan om voldoende te bewegen en dus te voldoen aan de algemene beweegrichtlijnen, voor zover haalbaar.

Omdat het verloop van RA afwisselend is en klachten in diverse gewrichten plaatsvinden, is het van belang dat de gewrichten niet overbelast raken. Heeft de patiënt last van zijn of haar knieën en/of heupen, kies dan voor een sport waarbij deze gewrichten niet te zwaar belast worden. Denk hierbij aan zwemmen of fietsen. Wanneer een patiënt last heeft van zijn of haar nek, is zwemmen minder geschikt. Een alternatief zou bijvoorbeeld aquagym zijn. 

Tot slot is ontspanning een belangrijk doel van bewegen bij RA, door bijvoorbeeld Thai Chi of yoga. Een speciale vorm van bewegen is hydrotherapie. Dit is een vorm van therapie waarbij niet-gewichtsdragende oefeningen, ontspanning en warm water gecombineerd worden. Ook bij ernstige pijnklachten kan hydrotherapie geadviseerd worden. 

Specifiek
Vanuit de KNGF-richtlijn wordt een oefenprogramma geadviseerd bestaande uit spierkrachttraining (voor meerdere spiergroepen) en aerobe training (duurtraining). Bij aerobe training kan gekozen worden voor een matig intensieve training. Denk hierbij aan lopen, fietsen, zwemmen, roeien en de crosstrainer. Ook wordt een combinatie van oefeningen op apparaten en met het eigen lichaamsgewicht (bijvoorbeeld op -en afstappen) geadviseerd. Daarnaast wordt geadviseerd om activiteiten toe te voegen waar de patiënt in ‘beperkt’ is (bijvoorbeeld opstaan uit de stoel, traplopen, voorwerpen van de grond oppakken of balansoefeningen zoals op één been staan). Wanneer er sprake is van stijfheid van de spieren en spierverkorting worden er ook rekoefeningen geadviseerd.

Vertaald naar de algemene beweegrichtlijnen kan een training er dan als volgt uitzien:

  • Minimaal twee keer per week spierkrachttraining op apparaten en activiteiten met eigen lichaamsgewicht, aangevuld met balansoefeningen;
  • Minimaal vijf keer per week 30 minuten aerobe training.

Bronnen 

Bekijk ook

1 minuut 5 minuten