Spring naar content

Tips & tools

Er zijn verschillende manieren om mensen aan het bewegen te krijgen. Zo is er veel en divers beweegaanbod beschikbaar, waar je mensen naar kunt verwijzen. Houd daarbij rekening met de toegevoegde waarde die een buurtsportcoach voor jou kan bieden. Daarnaast vind je in het onderstaande overzicht handige praktische tools ter inspiratie of om het gesprek over bewegen aan te gaan. 

Ga direct naar

Beweegcirkel 

Deze handige gesprekstool helpt jou als professional bij het verbeteren van het beweeggedrag van jouw patiënten en cliënten. De Beweegcirkel ondersteunt jou in het gesprek met patiënten en cliënten. In vijf stappen krijg je inzicht in huidig beweeggedrag en maak je samen plannen om meer te bewegen en om dit vol te houden. De Beweegcirkel is fysiek en digitaal beschikbaar en dus zowel tijdens fysieke als online consults in te zetten. Lees hier meer over de Beweegcirkel.

Ondersteuning door de buurtsportcoach 

Vrijwel elke gemeente heeft door de rijksoverheid (voor 40%) gesubsidieerde buurtsportcoaches; gemiddeld 1 per 5.000 inwoners. Deze buurtsportcoaches werken voor verschillende doelgroepen en hebben verschillende rollen. De rollen die buurtsportcoaches kunnen pakken zijn:  

  • Doorverwijzer: mensen begeleiden die van hun huisarts, praktijkondersteuner, diëtist, fysio- of oefentherapeut het advies krijgen om (meer) te bewegen
  • Organisator: organiseren van en ondersteunen bij activiteiten van en voor sport- en beweegaanbieders en zorg- en welzijnsorganisaties  
  • Makelaar: organisaties en mensen met elkaar in contact brengen 

Met name buurtsportcoaches die zorg met sport en bewegen verbinden of zich richten op ouderen of mensen met een beperking kunnen voor jou relevant zijn, hier lees je hoe. Vaak hebben deze mensen een achtergrond in de sport, zorg of aanverwant gebied. 

voorbeeldweergave tipkaart samenwerken met de zorgverlener

Zelf verwijzen naar beweegaanbod

Verwijzen naar sport- en beweegaanbod vanuit de zorg/welzijn is erg belangrijk en hoeft niet veel tijd te kosten. Om goed te kunnen verwijzen moet je weten welk aanbod er is en wat aansluit bij de wensen, fysieke mogelijkheden en het vertrouwen in eigen kunnen van de patiënt. Over het algemeen zijn mensen meer geneigd om mee te doen en blijven doen bij:

  • Professioneel advies en ondersteuning vanuit de begeleiding
  • Vervolgaanbod na tijdelijk aanbod
  • Beweging in groepsverband
  • Aanbod dat goed bereikbaar en betaalbaar is.

Bewegen wordt op veel verschillende manieren georganiseerd en gefinancierd, dit kan verschillen per wijk. Onderstaande afbeelding geeft de soorten aanbod weer. In hoeverre het sport- en beweegaanbod van reguliere sportverenigingen, (semi-)commerciële aanbieders, wandelgroepen en fysiotherapeuten geschikt is voor bepaalde patiënten is niet altijd bekend. Specifiek aangepast sport- en beweegaanbod bij verenigingen of aanbod vanuit de buurtsportcoach is ook niet bij iedereen bekend. Een overzicht voor wijk of gemeente kun je vinden in de sociale kaart, als het er nog niet is kan de buurtsportcoach dit in kaart brengen. 

Kijk bijvoorbeeld voor het aanbod aangepast sporten voor mensen met chronische aandoeningen op Uniek Sporten. 

Erkende interventies 

Erkende interventies zijn programma’s die door de interventie-eigenaar zijn beschreven volgens een vast format met informatie over doelgroepen, doelstellingen, wijze van uitvoering, kosten, (wetenschappelijke) onderbouwing, en onderzoek naar uitvoerbaarheid en effectiviteit. Deze erkende interventies met betrekking tot beweegstimulering zijn aanpakken die in de praktijk al succesvol blijken. Een erkenning van een interventie geeft aan wat werkt en voor wie. Regionaal loopt dit aanbod nogal uiteen, in de ene plaats lopen meer interventies dan de andere. 

Voorbeelden van erkende interventies voor mensen met chronische aandoeningen zijn onder andere de Nationale Diabetes Challenge en de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI). Het doel van de GLI is om volwassenen met obesitas of met overgewicht en andere risicofactoren te begeleiden naar een duurzame gezondere leefstijl. Een ander voorbeeld is Beweeg Bewust, een 12-weken durend programma waarbij volwassenen die niet voldoen aan de beweegrichtlijnen én een chronische aandoeningen hebben, een actievere leefstijl ontwikkelen.  

In de database sport- en beweeginterventies vind je de sport- of beweeginterventie die het beste past bij jouw situatie en doelgroep. Snel, overzichtelijk en met praktische handvatten.

Kosten en financiering van bewegen 

De kosten van bewegen vormen soms een probleem. Hier een aantal tips zodra de kosten een belemmering zijn:

  • Kijken naar mogelijkheden om in beweging te komen in of rondom huis is de makkelijkste en/of goedkoopste optie. Bewegen in het dagelijkse leven is goed en kost niets. Meer lopend of fietsend van A naar B, elke dag een blokje om, meerdere dagen per week lopen met boodschappen of de trap nemen in plaats van de lift zorgt ook voor meer beweging.
  • In sommige gevallen wordt bewegen met de fysiotherapeut vergoed door de zorgverzekeraar:
    • Vergoeding vanuit de basisverzekering:
      Bij een aantal chronische aandoeningen wordt fysiotherapie vergoed vanuit
      de basisverzekering. Welke chronische aandoeningen dat zijn, wordt elk jaar aangepast. Informeer daarom bij de verzekering of deze regeling van toepassing is op de betreffende aandoening.

      Let op: bij vergoeding vanuit de basisverzekering moeten de eerste twintig behandelingen zelf betaald worden.  Soms kunnen deze (deels) vergoed worden vanuit de aanvullende verzekering.
    • Vergoeding vanuit de aanvullende verzekering:
      Als een patiënt aanvullend verzekerd is voor fysiotherapie, kan er een aantal behandelingen door de zorgverzekeraar vergoed worden. Hoeveel dat er zijn, verschilt per aanvullend pakket. Informeer hiervoor bij de eigen zorgverzekeraar.
  • Zelf thuis aan de slag – met of zonder materialen – met bot- en spierversterkende activiteiten en balansoefeningen kosten ook niks. Hooguit eventuele benodigde materialen. Bekijk bijvoorbeeld de oefengids spier- en botversterkende activiteiten voor passende oefeningen. 
  • Lokaal (in de gemeente of de buurt) is er vaak een geschikt en goedkoper aanbod. Denk aan wandelgroepen, aanbod georganiseerd door welzijnsorganisaties, aanbod in het buurtcentrum of mensen die samen bewegen zonder professionele begeleiding. De buurtsportcoach of beweegmakelaar heeft overzicht over allerlei mogelijkheden.
  • In veel gemeenten zijn er mogelijkheden om via een (korter) beweegstimuleringsprogramma aan de slag te gaan om meer te gaan bewegen. Bijvoorbeeld na een fitheidstest of vitaliteitsdag. Tijdens deze dag of dit programma kijkt de begeleider of beweegmakelaar naar passende mogelijkheden om structureel aan de slag te gaan met bewegen. Bij veel aanbieders – vaak samenwerkingspartners – is het mogelijk een aantal keer gratis of tegen gereduceerd tarief deel te nemen om beweegaanbod uit te proberen. 

  • Verschillende gemeenten kennen individuele vergoedingen voor minder draagkrachtigen, ook volwassenen. Deze regelingen zijn niet altijd algemeen bekend en bieden mogelijkheden om deel te nemen aan sport- en cultuuractiviteiten. In een enkel geval kan ook vervoer naar beweegaanbod of benodigd materiaal vergoed worden. Een voorbeeld hiervan is het Volwassenenfonds Sport en Cultuur. Informeer ernaar via de website van het fonds, de gemeente, de afdeling Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en/of Sport van de gemeente. Uniek sporten geeft een uitgebreid overzicht van de financiële regelingen

  • Beweegaanbod wordt soms vergoed uit de aanvullende ziektekostenverzekering, of de gemeentepolis voor minder draagkrachtigen. Denk aan valpreventieprogramma’s voor mensen met een hoog valrisico of bepaalde leefstijlprogramma’s waar bewegen een onderdeel van is. 

  • De GLI wordt gedurende twee jaar vergoed vanuit de basisverzekering voor mensen met obesitas of overgewicht met extra risicofactor. Onderdelen van de GLI zijn aandacht voor goede voeding, bewegen en gedragsverandering. Het bewegen zelf wordt in vijf van de zeven erkende GLI’s niet vergoed, maar schakel de gemeente of buurtsportcoach in om dat wel te koppelen aan de GLI.

Inspiratie: samenwerking tussen zorg en sport  

Tipkaart  

Wil jij als zorgverlener ondanks beperkt beschikbare tijd patiënten toch stimuleren meer te bewegen? Door vanuit de zorg samen te werken met de sport- en beweegsector worden meer patiënten gestimuleerd om te bewegen en de drempel is lager. Sport- en beweegprofessionals kunnen patiënten hierbij goed begeleiden. Meer weten? Bekijk de tipkaart ‘Samenwerken met de sport- en beweegsector: hoe pak je dit aan als zorgverlener?’. Lees het artikel.

voorbeeldweergave tipkaart samenwerken met de zorgverlener

Wijktekening

In elke wijk vind je professionals die jou kunnen helpen meer patiënten in beweging te brengen. De Wijktekening geeft een overzicht van organisaties waar deze professionals werken. Met behulp van de wijktekening kom je erachter wat de verschillende professionals voor jou kunnen betekenen en hoe je naar hen doorverwijst. Bekijk de Wijktekening.

Praktijkvoorbeelden  

Steeds meer organisaties en initiatieven slaan de brug tussen sport en zorg. Hoe zet je een samenwerking op waarbij je deze domeinen verbindt? Waar moet je rekening mee houden? Wat werkt, en wat niet? In een reeks interviews verzamelden we vijf interessante praktijkvoorbeelden, dit artikel biedt een overzicht van deze lokale samenwerkingen. 

visual praktijkcases succesvol samenwerken

E-book zelfredzaamheid kwetsbare senioren 

Bewegen speelt een belangrijke rol bij het vergroten of op peil houden van de zelfredzaamheid van kwetsbare ouderen. Benieuwd wat jij als eerstelijnszorgverlener kunt betekenen voor deze ouderen? Dit e-book helpt je op weg. 

voorbeeldweergave ebook zelfredzaamheid ouderen

Meer weten?